在中国,上过学的朋友都系统学习过汉语拼音,汉语拼音是我们从小学习汉字的非常有力的工具,假如一个汉字我们不懂其读音,可以查字典后用拼音把它读出来。电脑普及后,汉字拼音又一次成了汉字输入电脑的强有力的工具。虽然汉字输入电脑还有其它各种办法,如五笔字形法、笔划法等,但是,进行五笔输入还要进行复杂的额外学习,笔划输入没有点击来得方便、快捷,再加上很多时候,我们只记住了汉语词汇的读音及意义,却忘记了汉字的字形,这些缺点都可以直接用拼音来解决。
在汉字输入电脑的过程中,我们实际是用汉字拼音法进行了一次对汉字的转换;同样我们在书写汉字的过程中,在头脑中进行了一次对汉字从字音到字形的转换过程并把它写了出来。于是我想,我们是否可以把这种汉字拼音再设计得完美一些,直接作为一种拼音文字来使用,就像英语、德语那样。这样的话,我们使用自己的语言就更加方便、有效、快捷了。其实在上世纪初,在中国的学界有一批语言学、文学、历史学等等方面的专家就研究过这样的问题,并且发明了一套比较科学的汉语拼音文字系统,这就是国语罗马字。
实际上,我们都知道的周有光发明的我们现在使用的这套汉语拼音基本就是在国语罗马字系统上转换而来的。现在很多朋友都把“汉语拼音”叫做“汉字拼音”,这是错误的。1958年定型的拼音系统是拼汉语普通话语言的,而不是拼单个汉字的。周有光对于汉语拼音有“三不拼”的说法:汉字不拼、文言文不拼、方言不拼。汉字作为文字中的发音部分,其实也是有语音系统的,只是没有直接的拼音系统来的直观、显现、简单、有规律和科学。
汉语拼音坚持“三原则”,拉丁化、音素化和口语话。只要你普通话讲的清楚的,用拼音把话写出来也就一定能够看的懂。拼音文字是一种带有声音密码的文字,在看的时候,你只要能转化成“时间流的”听得懂的声音,你也就能看懂了。汉字本身不带有声音符号系统,你之所以一看就知道汉字的读音,那是你在学习汉字的时候,反复记忆达到机械熟练的程度,对拼音文字的练习,也是可以做到这一点的,而且要比象形的汉字容易的多得多。
汉语是带有声调的语言,所以汉语拼音用“ˉ、ˊ、ˇ、ˋ”表示阴平、阳平、上声、去声四个声调,这既不好看也不方便。如果汉语拼音文字不表调的话,很多同音的词就会容易引起误会。比如,中国的两个同音不同调的省名“山西”(shanxi)和“陕西”(shanxi)。所以在中国的很多路牌上的地段名把“陕西”的拼音写成了“Shaanxi”,这是借用了“国语罗马字”中用字母的变化来表示声调的传统用法,而不是写错了。
国语罗马字是一套汉字拉丁化方案,曾是中华民国的国家标准。它和通字方案一样使用复杂的拼写规则来标示声调,不像其他方案要用到调号或数字。
因为以拼写来标调,国语罗马字的拼音中不少字母也用来标示声调,而不代表实际的音节。例如汉语拼音和威玛拼法的ai,在国语罗马字可写成ai、air、ae,或ay(分别表示国语的四声)。这里的r不发声,仅标示阳平声。但阳平声不一定以r代表,就像国语罗马字的iou、you、yeou,或yow,对应汉语拼音和威玛拼法的you。
历史
国语罗马字由林语堂倡议,赵元任作主要研究,从1925年到1926年获国语推行委员会协助,1928年9月26日由国民政府大学院公布。
声调规则
标示声调是借由加入或改变字母(替换另一字母),多为更动元音或双元音。元音指 a、e、i、o、u、y 等字母(iu部分变化较特殊);浊音声母则指 m、n、l、r 等字母。
阴平声
同无声调之拼法;例如:花 hua、乌 u。但浊音声母(m、n、l、r)则在声母后加 h;例如:猫 mhau、拉 lha、扔 rheng。
阳平声
(1) 在韵母(包含ong)的元音后面加 r;例如:茶 char、同 torng、神 shern。
(2) 韵母为 i、u 开头者改为 y、w;例如:羊 yang、黄 hwang。
(3) 韵母仅有单一元音 i、u 时则改为 yi、wu;例如:宜 yi、胡 hwu。iu 改为 yu;例如:徐 shyu。
(4) 浊音声母(m、n、l、r)则同无声调之拼法;例如:民 min、泥 ni、连 lian、人 ren。
上声
(1) 韵母中仅有一个元音,则将其双写;例如:起 chii、古 guu、反 faan。
(2) 将复合韵母中之 i、u 改为 e、o;例如:假 jea、管 goan、许 sheu、海 hae、好 hao。
(3) 韵头韵尾都有 i、u 者,改韵头不改韵尾;例如:鸟neau、拐 goai。
(4) ei, ie, ou, uo四韵则不改 i、u而是把 e、o 双写;例如:美 meei、口 koou、解 jiee、果 guoo。
(5) 如音节为 i、u 开头时,则变音后在前加y、w;例如:雅 yea、五 wuu。但 ie、uo两韵则改韵头为 y、w;例如:也 yee、我 woo。
去声
(1) 韵尾为 -i、-u、-n、-ng、-l 者改为 -y、-w、-nn、-nq、-ll;例如:在 tzay、到 daw、半 bann、正 jenq、二 ell。
(2) 其他各韵(包含iu)在韵尾之后加 h;例如:世 shyh、地 dih。
(3) 如音节为 i、u 开头时,应改为 y、w;例如:要 yaw、遇 yuh。但若 i、u 为唯一元音时则前加 y、w;例如:意 yih、映 yinq。
轻声
同无声调之拼法,在音节前方加上一点;例如:的 .de。
其他特殊规则
儿化音
韵尾之 i、n 省去;例如:孩儿 hair-erl 写作 harl,扇儿 shann-erl 写作 shall,味儿 wey-erl 写作 well。
y、i、iu 等韵加el,其余加 l;例如:丝儿 sy-erl 作 syel、今儿 jin-erl 作 jiel、鱼儿 yu-erl 作 yuel;明儿 ming-erl 作 mingl、后儿 how-erl 作 howl。
例外
以下是规则的例外字词:
“罗马字”国际上的名字为Romatzyh(本应为Luomaatzyh),以配合罗马的名字Roma。
虽然“一”、“七”、“八”和“不”字的声调随内文改变,它们的国语罗马字拼法恒定,分别是 i、chi、ba和 bu。
使用状况
如现今中国大陆虽使用汉语拼音标示地名,但是为区别山西省与陕西省,乃将陕西省写作Shaanxi Province,元音双写即是受到国语罗马字影响。另外部分华人姓名也会沿用元音双写表示三声或-r表示二声的规则,如著名数学家陈省身(Shiing-Shen Chern)以及中华民国总统马英九(Ying-jeou Ma)。
下表为国语罗马字
汉语 ┌─── 国语罗马字 ───┐
拼音 一声 二声 三声 四声
a a ar aa ah
ai ai air ae ay
an an arn aan ann
ang ang arng aang anq
ao au aur ao aw
ba ba bar baa bah
bai bai bair bae bay
ban ban barn baan bann
bang bang barng baang banq
bao bau baur bao baw
bei bei beir beei bey
ben ben bern been benn
beng beng berng beeng benq
bi bi byi bii bih
bian bian byan bean biann
biao biau byau beau biaw
bie bie bye biee bieh
bin bin byn biin binn
bing bing byng biing binq
bo bo bor boo boh
bu bu bwu buu buh
cha cha char chaa chah
chai chai chair chae chay
chan chan charn chaan chann
chang chang charng chaang chanq
chao chau chaur chao chaw
che che cher chee cheh
chen chen chern cheen chenn
cheng cheng cherng cheeng chenq
qi chi chyi chii chih
qia chia chya chea chiah
qian chian chyan chean chiann
qiang chiang chyang cheang chianq
qiao chiau chyau cheau chiaw
qie chie chye chiee chieh
qin chin chyn chiin chinn
qing ching chyng chiing chinq
qiong chiong chyong cheong chionq
qiu chiou chyou cheou chiow
qu chiu chyu cheu chiuh
quan chiuan chyuan cheuan chiuann
que chiue chyue cheue chiueh
qun chiun chyun cheun chiunn
chong chong chorng choong chonq
chou chou chour choou chow
chu chu chwu chuu chuh
chua chua chuar chuaa chuah
chuai chuai chwai choai chuay
chuan chuan chwan choan chuann
chuang chuang chwang choang chuanq
chui chuei chwei choei chuey
chun chuen chwen choen chuenn
chuo chuo chwo chuoo chuoh
chi chy chyr chyy chyh
da da dar daa dah
dai dai dair dae day
dan dan darn daan dann
dang dang darng daang danq
dao dau daur dao daw
de de der dee deh
dei dei deir deei dey
den den dern deen denn
deng deng derng deeng denq
di di dyi dii dih
dian dian dyan dean diann
diang diang dyang deang dianq
diao diau dyau deau diaw
die die dye diee dieh
ding ding dyng diing dinq
diu diou dyou deou diow
dong dong dorng doong donq
dou dou dour doou dow
du du dwu duu duh
duan duan dwan doan duann
dui duei dwei doei duey
dun duen dwen doen duenn
duo duo dwo duoo duoh
e e er ee eh
ei ei eir eei ey
er el erl eel ell
en en ern een enn
fa fa far faa fah
fan fan farn faan fann
fang fang farng faang fanq
fei fei feir feei fey
fen fen fern feen fenn
feng feng ferng feeng fenq
fo fo for foo foh
fou fou four foou fow
fu fu fwu fuu fuh
ga ga gar gaa gah
gai gai gair gae gay
gan gan garn gaan gann
gang gang garng gaang ganq
gao gau gaur gao gaw
ge ge ger gee geh
gei gei geir geei gey
gen gen gern geen genn
geng geng gerng geeng genq
gong gong gorng goong gonq
gou gou gour goou gow
gu gu gwu guu guh
gua gua gwa goa guah
guai guai gwai goai guay
guan guan gwan goan guann
guang guang gwang goang guanq
gui guei gwei goei guey
gun guen gwen goen guenn
guo guo gwo guoo guoh
……
wo uo wo woo woh
添加新评论